HAUR HEZKUNTZA DIDAKTIKA: BARRASKILOAREN PEDAGOGIA

SARRERA

-Barraskiloaren pedagogía:

Gaur egungo eskolak azkartasunaren filosofian oinarritzen dira, hau da erlojuaren menpe bizi gara. Beharrezkoa al da eskolan korrika aritzea? Noiz baztertu dugu haurrek duten ikasteko nahia curriculum perfektu hori sortzerakoan? Ziur al gaude modurik egokiena dela?

TESTUINGURUA

Azkartasunaren filosofia kapitalismoarekin batera sortu zen, honetan datza; ahal den kopuru gehiena ahal den denbora gutxienean lortzea.

XX.mendearen hasieran, pentsaera honen kutsuak ematen ziren, hala nola garai haietako hainbat artistek beraien obretan islatzen zuten; Chaplinek “Tiempos modernos” (1936) eta Dalik “Erlojuak”. 80.hamarkadan Larry Dossey mediku estatubatuarrak denboraren gaixotasunaz jabetu zen. Gaur egun, Carl Honere daukagu filosofia honetan murgiltzen gaituen aditua “Elogio de la lentitud”, “Bajo presión”…

Gaur egun ekonomiaren menpe bizi gara, gizakia makina bihurtzen du alderantziz izan beharko zenean. Gehiegizko lan orduek osasunean eragine dute, hala nola insomnioa, jakekak… sortuz. Japonen adibidez, “karoshi” izendatu dute gehiegizko lanaren heriotzari”. Gehiegizko lanak gure osasuna zaintzeko denbora gutxiago uzten du, hortaz alkohola edateko nola drogetara jotzeko eta gaizki elikatzeko joera sortarazten digu. Ez da harrigarria herrialde azkarrenetako obetsitate maila handia izatea.

Bizi honi aurre egiteko, “slow filosofia” sortu zen Italian 1986an, Carlo Petriniren eksutik; “McDonals” lokal bat ireki behar zenaren protestagatik. Honek, “slow food” sortu zuen, baina denborarekin hainbat arlotara zabaldu zen “mantsotasunaren filosofia” sortuz. Gu izan beharko gara denbora kontrolatzen dugunak, eta ez alderantziz.

Gaizki ulertuak egon daitezke “slow filosofiarekin”, izan ere mantso bizitzearen nahiak ez du esan nahi motel, baizik eta ekintza bakoitzak bere denbora behar duela. Horretarako oreka mantendu behar da, azkartasunaren eta mantsotasunaren artean; hau da, lehenengoan kantitatea nagusitzen den bitartean, bigarrenean kalitatea.

PEDAGOGIA

Gaur egungo arazoa azkartasunaren birusa da, eta helduak haurrak kutsatzen ari gara. Orain, ez da haurrengan eta beraien nahietan zentratzen, baizik eta gurasoek nahi dutenean.

Haurrak gero eta lehenago ikasten dute, eta eskolek horretara bultzatzen dute, hortaz ez dute denborarik haurrak izateko. Txikiek libreki jolasteko, margotzeko, mozorrotzeko… aukerak murriztu dira. Zergatik hainbesteko prisa?

Pazientzia gutxiko kultura batean bizi gara. Orain gero eta lehenago hasten dira irakurtzen, idazten, ingelesarekin, matematikarekin …

Familiak, haurrak gero eta lehenago ikasteaz pozten dira, baina honek ez du bere garapen maila hobetzen. Haurrek beraien bizitza bizi beharko dute, ez gurasoek Haurrak direnarengatik baloratu beharko ditugu, eta ez guk bihurtu nahi ditugunarengatik.

Gizartean ematen den azkartzea dela eta, haurren artean konpetentzia sortarazten du. Eskolan adibidez, haur bat nota baten arabera ebaluatzen da. Horrek lehiakortasuna bultzatzen du haurrengan; gerra bat bihurtzen da, garrantzia daukan bakarra gelako lehena izatea da eta. Azterketari begira irakasten denean, azterketa gainditzeko haurrak lortzen dira. Azterketa ahazten dugunean eta haurrari irakastean, pertsona integral edo oso bat lortzen da. Eskolak, ikasleak ikasten gozatu dezaten eta presiopean ez ikasteko ahalegindu beharko dira.

Gure esku dago aldatzea eta erlaxatzea; azkartasuna murrizteko estrategia didaktiko batzuk erabili beharko genituzke:

1.-Hitz egiteko denbora hartu.

2.-Eskuzko ariketei lehentasuna eman, aparatu teknologikoei baino.

3.-Oinez mugitzeari lehentasuna eman.

4.-Pausajea begiratzeari garrantzia eman.

5.-Denbora errespetatu.

Laburbilduz, bizitzako xehetasunei erreparatu.

GAUR EGUNGO ERAGINA

Orain, kapitalismoaren eragina dela eta kontsumismoa indartu da. Adibidez, jostailu denda batera joatean konturatzen zara garrantzi gehiago daukala saltzeak haurrak baino. Gainera, jostailuak aukeratzeko irizpideak aldatu dira, lehen dibertitzeko eta entretenimendurako ziren eta orain berriz, haurraren inteligentzia eta gaitasunak handitzeko.

Horretaz gain, haurrek etxean gehiago jolasten dute, hori dela eta teknologia berrietako jostailuen eskaria handitu egin da. Gainera, guraso batzuk pentsatzen dute etxean jolastean arriskua murrizten dela.

“Slow mugimendua” oraindik garatzear dago, ez baitu bideratzaile zuzenik ezta talde konkreturik. Dena den, pertsona askok hautatzen dute horrelako bizimodu mantsoago bat eramatea. Haur eskoletan adibidez, curriculumean ez dago islaturik, beraz curriculum ezkutuan dagoela esan dezakegu. Hots, haurraren garapenean ez dira pausuak behartzen, haur bakoitzaren erritmo indibiduala errespetatzea da helburua.

Baina, hala ere familiek azkartasuna dute euren egunerokotasunean txertatua, hortaz haurren bizimodua kutsatzen dute.