HAUR HEZKUNTZA DIDAKTIKA: otsaila 2014

2014(e)ko otsailaren 18(a), asteartea

Kaixo, Haur Hezkuntza 1.mailako ikasleak gara, hainbat autore ezberdinen informazio pedagogikoa eskuragarri utziko dizuegu. Espero dugu ulergarria izatea. Zalantzaren bat izan ezkero ohoeahh@gmail.com- era idatzi diezagukezue.

Gaur egungo eskolak azkartasunaren filosofian oinarritzen dira, hau da erlojuaren menpe bizi gara. Beharrezkoa al da eskolan korrika aritzea? Noiz baztertu dugu haurrek duten ikasteko nahia curriculum perfektu hori sortzerakoan? Ziur al gaude modurik egokiena dela?

TESTUINGURUA

Azkartasunaren filosofia kapitalismoarekin batera sortu zen, honetan datza; ahal den kopuru gehiena ahal den denbora gutxienean lortzea.

XX.mendearen hasieran, pentsaera honen kutsuak ematen ziren, hala nola garai haietako hainbat artistek beraien obretan islatzen zuten; Chaplinek “Tiempos modernos” (1936) eta Dalik “Erlojuak”. 80.hamarkadan Larry Dossey mediku estatubatuarrak denboraren gaixotasunaz jabetu zen. Gaur egun, Carl Honere daukagu filosofia honetan murgiltzen gaituen aditua “Elogio de la lentitud”, “Bajo presión”…

Gaur egun ekonomiaren menpe bizi gara, gizakia makina bihurtzen du alderantziz izan beharko zenean. Gehiegizko lan orduek osasunean eragine dute, hala nola insomnioa, jakekak… sortuz. Japonen adibidez, “karoshi” izendatu dute gehiegizko lanaren heriotzari”. Gehiegizko lanak gure osasuna zaintzeko denbora gutxiago uzten du, hortaz alkohola edateko nola drogetara jotzeko eta gaizki elikatzeko joera sortarazten digu. Ez da harrigarria herrialde azkarrenetako obetsitate maila handia izatea.

Bizi honi aurre egiteko, “slow filosofia” sortu zen Italian 1986an, Carlo Petriniren eksutik; “McDonals” lokal bat ireki behar zenaren protestagatik. Honek, “slow food” sortu zuen, baina denborarekin hainbat arlotara zabaldu zen “mantsotasunaren filosofia” sortuz. Gu izan beharko gara denbora kontrolatzen dugunak, eta ez alderantziz.

Gaizki ulertuak egon daitezke “slow filosofiarekin”, izan ere mantso bizitzearen nahiak ez du esan nahi motel, baizik eta ekintza bakoitzak bere denbora behar duela. Horretarako oreka mantendu behar da, azkartasunaren eta mantsotasunaren artean; hau da, lehenengoan kantitatea nagusitzen den bitartean, bigarrenean kalitatea.

PEDAGOGIA

Gaur egungo arazoa azkartasunaren birusa da, eta helduak haurrak kutsatzen ari gara. Orain, ez da haurrengan eta beraien nahietan zentratzen, baizik eta gurasoek nahi dutenean.

Haurrak gero eta lehenago ikasten dute, eta eskolek horretara bultzatzen dute, hortaz ez dute denborarik haurrak izateko. Txikiek libreki jolasteko, margotzeko, mozorrotzeko… aukerak murriztu dira. Zergatik hainbesteko prisa?

Pazientzia gutxiko kultura batean bizi gara. Orain gero eta lehenago hasten dira irakurtzen, idazten, ingelesarekin, matematikarekin …

Familiak, haurrak gero eta lehenago ikasteaz pozten dira, baina honek ez du bere garapen maila hobetzen. Haurrek beraien bizitza bizi beharko dute, ez gurasoek Haurrak direnarengatik baloratu beharko ditugu, eta ez guk bihurtu nahi ditugunarengatik.

Gizartean ematen den azkartzea dela eta, haurren artean konpetentzia sortarazten du. Eskolan adibidez, haur bat nota baten arabera ebaluatzen da. Horrek lehiakortasuna bultzatzen du haurrengan; gerra bat bihurtzen da, garrantzia daukan bakarra gelako lehena izatea da eta. Azterketari begira irakasten denean, azterketa gainditzeko haurrak lortzen dira. Azterketa ahazten dugunean eta haurrari irakastean, pertsona integral edo oso bat lortzen da. Eskolak, ikasleak ikasten gozatu dezaten eta presiopean ez ikasteko ahalegindu beharko dira.

Gure esku dago aldatzea eta erlaxatzea; azkartasuna murrizteko estrategia didaktiko batzuk erabili beharko genituzke:

1.-Hitz egiteko denbora hartu.

2.-Eskuzko ariketei lehentasuna eman, aparatu teknologikoei baino.

3.-Oinez mugitzeari lehentasuna eman.

4.-Pausajea begiratzeari garrantzia eman.

5.-Denbora errespetatu.

Laburbilduz, bizitzako xehetasunei erreparatu.

GAUR EGUNGO ERAGINA

Orain, kapitalismoaren eragina dela eta kontsumismoa indartu da. Adibidez, jostailu denda batera joatean konturatzen zara garrantzi gehiago daukala saltzeak haurrak baino. Gainera, jostailuak aukeratzeko irizpideak aldatu dira, lehen dibertitzeko eta entretenimendurako ziren eta orain berriz, haurraren inteligentzia eta gaitasunak handitzeko.

Horretaz gain, haurrek etxean gehiago jolasten dute, hori dela eta teknologia berrietako jostailuen eskaria handitu egin da. Gainera, guraso batzuk pentsatzen dute etxean jolastean arriskua murrizten dela.

“Slow mugimendua” oraindik garatzear dago, ez baitu bideratzaile zuzenik ezta talde konkreturik. Dena den, pertsona askok hautatzen dute horrelako bizimodu mantsoago bat eramatea. Haur eskoletan adibidez, curriculumean ez dago islaturik, beraz curriculum ezkutuan dagoela esan dezakegu. Hots, haurraren garapenean ez dira pausuak behartzen, haur bakoitzaren erritmo indibiduala errespetatzea da helburua.

Baina, hala ere familiek azkartasuna dute euren egunerokotasunean txertatua, hortaz haurren bizimodua kutsatzen dute.

BIBLIOGRAFIA

“Bajo presión”, Carl Honore.

WEBGRAFIA

didacticadelaeducacioninfantil.wikispaces.com

http://estilodevidaslow.wordpress.com/1-la-filosofia-de-la-rapidez/

CELESTIN FREINET

SARRERA

Freinet 1896 ko urrian jaio zen, Alpeetako herrixka batean (Gars), nekazari familia batean. Han bizi izan zuen bere haurtzaroa eta horrek arrasto handia utzi zion bizitza guztirako. Freinetek berak esan zuen bezala, "nire pedagogo talentu bakarra nire haurtzaroaren hain oroimen osoa gorde izana da, haur bat bezala sentitzen eta ulertzen ditut hezitzen ditudan haurrak”

BIZITZA ETA TESTUINGURUA (1896-1966)

Freinet Frantzian jaio zen eta lehenengo gerra mundiala eta bigarrena bizi izan zituen. --12 urte bete eta lehen hezkuntzako maila bukatutakoan, Grasseko barnetegi batera joan zen.

-1912an Nizako irakasle eskolan izena eman eta irakasle izateko ikasketak hasi zituen.

-1914 urtean , ikasketak bukatu baino lehen. Munduko Lehen Gerra dela eta deitutako maisu baten ordezko lanetan aritu zen.

-1915eko apirilean bera ere deitu zuten gerrara.

-1916an azpitente maila zuen eta bere ardurapean 40 soldadu.

-1917an guduan Verdungo guduan bala batez zauritu zuten birikan eta pleuseriaz gaixotu zen. Pleuseria bikiketako infekzio bat da zeina oso mingarria den, lanbankada bat sartu izan baliote bezala. Horren ondorioz ospitalez ospitale ibili zen gaixotasuna sendatzeko.

Gerraren ondorioz oso pazifikoa bilakatu zen,eta humanismo sakon bat garatu zuen, ondorengo bere pedagogia proiektuetan eragin handia izango zuena.

-1920 herri bateko maisu izendatu zuten, baina berehala jabetu zen eskola ofizialaren akats eta hutsuneez.Gerrako zauriengatik luzez hitz egiteko ezintasuna dela eta, haurrari ematen dio hitza, haurra eskolako protagonista bihurtuz.

-1926n bera bezala irakasle zen Eliserekin ezkondu zen.

-1928an Saint Paul de Vence-ko eskolara bildatzen zuten, eta han sortzen du Irakaskuntza Laikoaren Kooperatiba (CEL). Kooperatiba honen helburua lanerako baliabide berriak sortzea zen, eta eskola modernoaren praktikan parte hartzen zuten irakasleen arteko elkargunea izatea.

-1933an Freineten aurka burutu zen kanpaina luze eta gogorraren ondoren, Vencen irakasten jarraitzea debekatzen zioten. Freinetek ez zuen onartzen, ez eta bere lanean amore ematen.

-1935ean bere eskola propioa ireki zuen, pribatua eta esperimentala, Pioulier-en, Venceren barrutian.

-1940an II. Mundu Gerra hasi eta berehala atxilotua izan zen bere ekimen pedagogiko eta sindikalengatik, eta Saint Maximin-eko (Var) kontzentrazio-esparrura eramana izan zen. Han idatzi zituen heldutasun handiena agertzen duten lanak: "Lanaren eskola", "Ahaleginen bidezko esperientzia" eta "Psikologia sentiberaren entseiua".

-1941ean atera zen eta Briançon herrialdeko erresistentzia taldeekin aritu zen.

- 1947an bere Venceko eskola ireki zuen berriro.
- Gero hainbat argitarapen egin zituen freinetek: "L´Ecole Moderne Française"(1946), "Mateoren esanak" (1959), "Les invarians pedagogiques" (1964) Pedagogikoki, sindikalki eta politikoki jardun zuen langile nekaezina izan zen Freinet.
-1965eko urriaren 8an hil zen Freinet bat-batean.

PEDAGOGIA

Freinetek eskola tradizionala kritikatzen zuen, izan ere, hau zientifista eta hitzezkoa zen. Eskola tradizionala eskolastikoa zela esaten zuen, hau da: autoritarismoa, memoria, eta pasibitatea bultzatzen zuena.

BERE EKARPENAK

Freineten metodoa puntuazio esperimentala “tanteo experimental” izan zen.

Freinet-ek ez zuen bere burua Eskola Berriko pedagogoen pareko jarri, beste pedagogoekin alderatuz Freinetek praktikari ematen zion garrantzia. Umeak ikasteko motibatu zituen, eguneroko bizitzako arazoak kompontzen irakatsiz praktikaren bidez eta umea protagonista izanik. Erakusketa espontaneoa proposatzen zuen ariketa, saiakera eta akatsak eginez.

FREINETEN TEKNIKAK

Feinetek bere teknikak ez zituen arazo akademikoetan oinarritzen baizik eta eguneroko bizitzako arazoetan.

-TESTU LIBREA: umeak berak sortutako testua da. Gai eta denbora konkreturik gabe.

-BIZITZAREN LIBURUA: haurrek berek sortu eta inprimatuko dituzte beraien liburuak.

-LANERAKO LIBURUTEGIA: Freinetek testu libururik erabiltzen ez zuenez, gela bakoitzak bere ikasleei laguntzeko materiala izango duen liburutegia izango du.

-LANEKO PLANAK: ikasleekin elkarlanean, planifikatzen zituzten.
-HITZALDIAK: errealitatean dauden kritikak, klasean taldean, hitz egitean datza.

- ASANBLADA: bertan denbora bat eskaintzen da bakoitzak bere arazoak planteatzeko eta denon artean konponbidea aurkitzeko.
- ESKOLA BARATZA

-ESKOLA EGUNKARIA

FREINETEN PEDAGOGIA GAUR EGUN

Freineten pedagogia aurrera eramateko, metodologia aktibo, parte-hartzaile eta koperatiboa izan behar da. freineten hainbat teknika eramaten dire aurrera: asanblea (korroa), testu librea,

WEBGRAFIA

http://www.hikhasi.com/artikulua/509
http://movimientosrenovacionpedagogica.wikispaces.com/Freinet+y+la+escuela+colab

FROEBEL

SARRERA

Pedagogia berri bat sortzen ari zen Alemanian, infanteen eskolak porrot egiten zuten bitartean.

Froebelen “haurren lorategia” ( kindergarten) berriz, bi arrazoi esanguratsuengatik arrakasta izan zuen:

· Haurrentzako egokia zen gune bat zela pentsatu zen eta ez eskola moduan.

Hezkuntza familiarraren osagaia kontsideratzen zen, ez ordezkoa.

BIOGRAFIA

Augusto Guillermo Federico Froebel zuen izena eta Oberweissbach izeneko herri batean jaio zen 1782ko apirilaren 21ean.

Bere aita herriko artzaia zen eta ama osasuneko arazoak direla eta Froebel 9 hilabete besterik ez zituenean hil egin zen. Gertakera hau Froebel-en bizitzan eragina izango du.

1792an Standt-llm hirira doa bizitzera bere osabarekin, etxean bizi zuen egoera jasan ezin zuelako eta 15 urterekin bazo-zaintzaileko ikaslea bihurtuko da. Bi urtez bere naturarekiko jakinmina handituz joaten da baina 1799an Jena-ko unibertsitatean sartzen da matemática eta botakina ikastera. Bertan arazo ekonomiko batzuk biziko ditu eta horren ondorion gartzelan pasako ditu 9 aste.

Beranduago magisteritza arloa interesa pizten du bere bizitzan eta 1805.urtean Francort del Meno bigarren hezkuntzako eskolan Pestalozziren ideai pedagogikoak ezagutzen ditu. Aurrerago, berarekin lan egiteko aukera izan zuen Suizan eta bertan bere teoria pedagogikoa garatzen hasiko da. 1806.urtetik aurrera Froebel herri horretako familia ezagun baten semeen irakaslea izan zen eta 1808 eta 1810. urte bitarteetan Pestalozzi-ren institutoa bizi izan zen Yverdon-les-Bains herrian, Suitzan. Hurrengo urtean, hau Alemaniara itzuli egiten da eta Gotinga eta Berlineko irakaslea bihurtzen da titulazio ofizialik izan gabe.

1816. urtean “Instituto Aleman de Educacion General” sortzen du, baina honek berehalako gainbera izan zuen. Hurrengo urteetan, hainbat liburuxka argitalatzen ditu eta 1826an bere lehenengo lan literarioa aurkezten du “Menschenerziehung” izenekoa (La educación del hombre).

1831 eta 1836 urte tartean Suitzan bizi izan zen eta lehenengo urte horretan Hezkuntzako Insititutoa sortzen du Wartensee-n eta 1833an bertara bizitzera joan zen Burgdorf-eko umezurtegia bideratzeko zuzendari bezala. Beranduago Alemaniara itzultzen da eta bertan haur hezkuntzako heziketara dedikatuko da eta bere lana haurren jokura zuzenduko da horregatik 1837an “la educación de los niños en el juego y el instituto de actividades para parvulos” fundatzen du Bad Blankenburg-en.

Urte batzuk aurrerago, sortutako irakaskuntako sistemari kindergarten edo jardin de infancia bezala izendatzen du.

Froebel-en eginkizun garrantzitsuenetako bat umearen aktibitatea bere ikaskuntzako prozesu kognitiboan aztertzea izan zen. Bertan “trabajo libre” kontzeptu pedagogikoa sartu zuen eta jokua ikasteko era bat bezala ezarri zuen. Horregatik bere jardin de infancia izeneko instituzioan hainbat ekintza burutzen ziren: abestu, dantzatu, eraikina egiteko jolasak… Jolasa hezitzeko tresnarik aproposena zela esaten zuelako.

Guillermo 1852. urtean hil egin zen, hain zuzen, ekainaren 21ean Mariental-en. Gaur egun bere hilobia Schweinako hilerrian aurkitu dezakegu.

PEDAGOGIA

Zertan oinarritu?

Froebelen aburuz gizakion hezkuntza ideala haurtzaroan hasi ohi dena da.

Ildo honetik abiatuz, jolasa kontsideratu zuen baliabiderik egokiena, haurrak kulturan, gizartean, sormenaren munduan sartzeko eta gizarteratzeko ere.

Ez zuen ahaztu naturarekiko harremana azpimarratzea, askatasuna eta maitasunezko ingurru batean.

Froebelen Pedagogiak defendatzen du hezkuntzak gizakiok gure burua ezagutzen lagundu behar duela, bakean bizi behar garela eta are gehiago, Jainkoarekiko bateratzea izan behar dugula. Hortaz, guzti honi hezkuntza integrala deitu zion. ( Guzti honetan oinarritu zen, garai hartako espíritu fededuna zela eta).

Eratutako “haurren lorategietara” bueltatuz bere helburua zen, toki hori etxe zabaltze edota hedapen bat izatea alegia. Honekin batera, garrantzi handia eman zion familiari. Gurasoei buruz aipatu zuen haurren eredu eta irudi nagusiena haiek zirela eta batez ere iraunkorrena haien bizitzetan.

Hortaz, esan nahi du haurren lehendabiziko esperientziak familiaren barne ematen direla.

Froebelek askatasuna kontuan hartzen zuen hezkuntza batean sinesten zuen, non tolerantzia, aniztasuna eta malgutasuna ematen zen.

“ Hezitzaileek ikastearen osotasuna errespetatu behar du beti” aipatu zuen. Bere betebeharra ikaskea bideratzea da, ez mugatzea.

Azpimarratu zuen beste puntu nagusi bat argitasuna izango litzatekeela. Haurrei inguratzen dion guztia argia eta zehatza izan behar du ( modu honetara ulerrarazi behar zaizkio gauzak).

Honetaz gain, haurren jarduerari buruz hausnartu zuen. Jarduera hauek naturalak izan behar dira, ez mekanikoak. (Zeinetan haurrek haien burua eskaini behar duten).

Gainera, jarduerak beti atseginak izan beharko lirateke eta nagusiena jolasa litzateke. Aparte, haurren esku utzitako gauzak egin beharko dituzte.

Froebelen oinarri Pedagogikoei bukaera emateko, lana eta jolasaren bitartez, honako hezkuntza emaitza sortuko da:

Jende aktibo eta erantzunkizuna hartuko duen jendea hain zuzen ere.

Haurren interes pertsonalak, automotibazioa eta askatasuna dira hezkuntzaren zutabe nagusienetarikoak. Dena den, haurra prest eta eroso sentitu behar da hauek gauzatzeko.

Jolasa, kalitatezko materialekin harremanatzen ditu ere. Froebelek “opariak” deitu zituen material hezigarri eta ludiko batzuei, zeinekin haurrek imaginazioa eta ikasketak gara zezaketen.

Autonomia jolasaren bidez lortzea, haurraren garapen integralerako oinarria izan daiteke.

Jolasa azpimarratu zuen ere metodologia didaktiko bezala.

Ikasteko sistema bat eratu zuen jolas sinple batzuen bitartez “opari edo dones” deiturikoak.

Material hezigarri eta kalitatezkoak izateaz gain, haurrak guztiz errespetatzen dituela defendatu zuen.

Froebelentzako material hauen bitartez haurrek unibertsoaren unitatea experimentatu zezaketen eta barruko eta kanpoko gauzen arteko harremana ezagutu.

Bestalde, bost serie ezberdin planteatu zituen: